Szczury
Kościół św. Michała Archanioła, pałac Lipskich
Ogólne
informacje
Wieś
w gminie wiejskiej Ostrów Wielkopolski, powiat
ostrowski. Liczy około 500 mieszkańców. Położona
przy drodze krajowej nr 11 Bytom- Poznań- Kołobrzeg,
w pobliżu linii kolejowej Ostrów Wielkopolski-Poznań,
około 7 km na północ od siedziby powiatu (dojazd
autobusami ostrowskiej komunikacji miejskiej). Szczury
znane są od 1401 roku jako wieś prywatna, rycerska.
Gniazdo rodowe Szczurskich herbu Korab, później
jedna z siedzib rodu Lipskich.
Pokaż Wielkopolska
na większej mapie
Kościół
Kościół pw. św. Michała Archanioła
wzniesiono w 1762 roku dzięki ówczesnemu proboszczowi
Kazimierzowi Kędzierskiemu na miejscu poprzedniej
świątyni. Jest to obiekt drewniany, konstrukcji
zrębowej z wysokim dachem dwuspadowym krytym gontem.
W latach 1869-1871 obiekt przeszedł generalny remont.
Zakupiono wtedy także nowe obrazy. Najprawdopodobniej
podczas tych prac wyjęto z głównego ołtarza bardzo
podniszczone już płótno Matki Boskiej z Dzieciątkiem,
do którego to przez lata lud zwracał swoje prośby,
a wstawiono obraz Matki Boskiej Różańcowej ofiarowany
według tradycji od samego księcia Radziwiłła z Antonina
na imieniny proboszcza. Niecałe 100 lat później,
lata 1966-1967, podczas kolejnych zabiegów konserwatorskich
w kościele, odnaleziono na strychu cudowny wizerunek
Matki Boskiej z Dzieciątkiem schowany tam przed
laty. Po odnowieniu obrazu w pracowni Księgarni
św. Wojciecha w Poznaniu wrócił on na swoje dawne
miejsce a wierni znów mogli składać do Bożej Rodzicielki
swoje modlitwy. Posłuchajmy teraz ks. Kanonika Antoniego
Krzykosa: “Podobnie jak moi poprzednicy rozwijałem
i dalej rozwijam kult NMP, budując w latach 1980-1981
dużą grotę z kamienia polnego ku czci Niepokalanej
z Lourdes i świętej Bernadetty.” Ksiądz proboszcz
dokumentuje także przypadki cudownych uzdrowień
osób zwracających się do Matki Boskiej Szczurskiej.
Od 23 stycznia 1996 roku, w co drugą środę, odprawiana
jest nowenna do NMP Królowej Pocieszenia przed Jej
cudownym wizerunkiem. Co się stało z obrazem podarowanym
przez księcia Radziwiłła? Otóż przeniesiono go do
plebanii, gdzie znajduje się do dzisiaj.
Ostatnie prace konserwatorskie oraz malarskie we
wnętrzu przeprowadzono w 2000 roku, po czym 19 listopada
uroczystego poświęcenia całego kościoła dokonał
ks. Biskup Stanisław Napierała Ordynariusz Kaliski.
Wyposażenie świątyni jest późnobarokowe i pochodzi
głównie z drugiej połowy XVIII wieku. Na uwagę zasługuje
belka tęczowa na której znajduje się scena ukrzyżowania
z rzeźbami Chrystusa, Matki Bożej i św. Jana. Przykre
wydarzenie dla całej parafii miało miejsce w nocy
z 31. lipca na 1 sierpnia 2002, kiedy to nieznani
sprawcy dokonali kradzieży cennych zabytkowych figurek.
Kościoły od wieków padają łupem złodziei dla których
nie liczą się żadne świętości. Dlatego tak ważne
są drogie i zaawansowane alarmy mogące utrudnić
proceder bezczeszczenia naszych świątyń.
Drewniane dzwonnice to nierzadko cenne działa sztuki
ciesielskiej. Fakt, znacznie mniejsze od kościoła,
ale spełniające jakże ważną funkcję – wzywania wiernych
na nabożeństwo. Często jakby pomijane w opisach,
dzisiaj poświęcimy im trochę więcej miejsca. Pierwsze
przykościelne dzwonnice pojawiły się w Polsce już
w średniowieczu. Budowano je przede wszystkim przy
kościołach bezwieżowych. Początkowo spełniały także
funkcję obronną. Nasz zabytek z miejscowości Szczury
został wzniesiony znacznie później, bo pod koniec
XVIII wieku, jednak to co w nim najcenniejsze było
jeszcze starsze. Chodzi oczywiście o dzwony, jeden
z nich pochodził z 1555 roku a drugi z 1752 roku.
Dzwonnica była wyjątkowej urody, podziwiana “na
szybko” przez kierowców mknących po niebezpiecznie
blisko położonej drodze lub już na spokojnie przez
wiernych udających się na nabożeństwo. Jakie było
moje zdziwienie, kiedy pewnego razu wybierając się
do Szczur zobaczyłem w jej miejscu tylko porozrzucane
belki i zniszczony płot. Po odwiedzeniu księdza
proboszcza dowiedziałem się o przykrym wydarzeniu
– została ona zniszczona przez samochód ciężarowy,
który wypadł z drogi. Tylko cudem nie naruszył stojącego
obok kościoła, ocalonego przez rosnące drzewo. Był
to rok 2004, jeszcze wtedy usłyszałem o zamiarach
jej odbudowy. I faktycznie, 7 października 2008
roku ks. bp Stanisław Napierała poświęcił zbudowaną
rok wcześniej dzwonnicę wraz z dwoma zabytkowymi
dzwonami i nowym noszącym imię Jana Pawła II Wielkiego.
Wzniesiono ją w innym miejscu z dala od ruchliwej
szosy. Jest to dokładna rekonstrukcja poprzedniego
obiektu i od tego momentu znów może służyć kolejnym
pokoleniom.
Fotografia archiwalna,
stan sprzed wypadku. Fot. K. Dera

Fotografia archiwalna,
widoczne zniszczenia po wypadku.

Stan obecny





Pałac
Lipskich
Pałac
pochodzi z lat 1923- 1925. W czasie II wojny światowej
służył jako magazyn, a około 1948 roku został przekształcony
na szkołę i spełnia tę funkcję do dnia dzisiejszego.

Źródło:
Tekst
o drewnianym kościele pierwotnie opublikowany w
Opiekunie, dwutygodniku Diecezji Kaliskiej;
Wikipedia, S. Małyszko. Majątki Wielkopolskie: Powiat
Ostrowski, Fot. Aleksander Liebert, Krzysztof
Dera
